Türkiye’de HORECA ve hizmet sektörünün hızlı büyümesiyle birlikte “franchise bayilik” sistemi oldukça hızlı gelişti. Franchise bayilik veren firmalar sayı olarak artarken, bu alana girip yaptırım yapmak isteyen girişimcilerin de oldukça fazla olduğu görülüyor. Peki, franchise nedir? Bu iş modeli nasıl çalışır? Türkiye’de franchise bayilik veren firmalar hangileri? Bu makalede, bu soruların yanıtlarını detaylı olarak vereceğiz…
Franchise Ne Demek?
Franchise, bir şirket tarafından lisans verilerek, bir marka veya ürünün satışını yapma ve pazarlama hakkını paylaşan bir işletme modelidir.
Bu model, ranchise bayilik veren firmaların marka bilinirliğini ve itibarını arttırmayı amaçlar ve aynı zamanda yeni pazarlara giriş yapma fırsatı sunar.
Franchise bayilik lisansı alan şirket ise, lisans veren şirketin marka değerini kullanarak ürünlerini ve hizmetlerini satışa sunar ve böylelikle pazarda daha kolay yer alabilir.
Dünyada Franchise Baylik Veren Firmalar
Franchise bayilik sistemiyla çalışan, birçok marka bulunmaktadır. Bu markaların büyük bölümü otel, restoran ve cafe gibi, HORECA sektöründe yer alan, işletmelere aittir. Dünyada franchise sistemi ile çalışan markalar arsında McDonald’s, KFC, Burger King, Subway, Pizza Hut ve Dunkin’ Donuts sayılabilir.
Bu markalar, dünya çapında çok sayıda franchise lisansı verir ve bu şekilde ürünlerini ve hizmetlerini pazarlar.
Türkiye’de Franchise Bayilik Veren Firmalar
Tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de franchise sistemiyle çalışan pek çok şirket bulunmaktadır. Örneğin, Burger King, KFC, McDonald’s, Starbucks, Subway ve Pizza Hut gibi markalar Türkiye’de franchise bayilik veren firmalar arasında sayılabilir.
Türkiye’ye özgü pek çok marka da franchise bayilik sistemi ile çalışır. Örneğin, Tadım Pizza, I Love Fish, Maydonoz Döner, SR Döner, Usta Dönerci, Ekrem Coşkun Döner, Öncü Döner, Hot Döner, Sayrem, Kasap Döner, Dayı Kürek Lahmacun, Aslı Börek franchise bayilik veren firmalar arasında sayılabilir.
Franchise Bayilik Alırken Dikkat Edilmesi Gereken 10 Madde
Franchise bayilik alırken dikkat edilmesi gereken önemli konular şunlardır:
- Marka değeri: Lisans veren şirketin marka değeri ve itibarı, franchise bayilik alırken önemli bir kriterdir. Önceden yaptığınız araştırmalar sayesinde markanın geçmişi, satış rakamları ve müşteri memnuniyeti gibi konulara dair bilgi edinebilirsiniz. (Bu konuda HORECA Trend’in ilgili kategorilerdeki haberlerine göz atabilirsiniz. Otel, restoran ve cafe sektörlerindeki markalara dair haberlere www.horecatren.com adresinden ulaşabilirsiniz.)
- Franchise sözleşmesi: Franchise bayilik alırken yapılacak olan sözleşmenin içeriğine dikkat etmelisiniz. Sözleşme, lisans veren şirketin size verdiği hakları, yükümlülüklerinizi ve ödeme şartlarını belirtir. Bu nedenle, sözleşmeyi dikkatli bir şekilde incelemek ve anlamanız önemlidir.
- İş modeli: Franchise bayilik alırken, lisans veren şirketin iş modelini ve çalışma şeklini iyice anlamanız gerekir. Bu sayede, işletmenin nasıl çalıştığını ve ne tür ürünlerin ve hizmetlerin satışa sunulduğunu anlayarak, işinizi daha verimli bir şekilde yönetebilirsiniz.
- Eğitim ve destek: Lisans veren şirketin size verdiği eğitim ve destek hizmetlerine dikkat etmelisiniz. Eğitimler sayesinde işletmenin nasıl yönetileceği, ürünlerin nasıl satışa sunulacağı gibi konular hakkında bilgi edinebilirsiniz.
- Pazar koşulları: Franchise bayilik alırken, pazar koşullarının da dikkate alınması gerekir. Örneğin, sektörde rakipleriniz var mı, ürünlerinizi satabileceğiniz potansiyel müşteri kitlesine sahip misiniz gibi konulara dikkat etmelisiniz.
- Yatırım maliyetleri: Franchise bayilik alırken, yatırım maliyetlerine de dikkat etmelisiniz. Örneğin, lisans veren şirketin size verdiği ekipmanların, malzemelerin ve ürünlerin satın alım bedelini, açılış masraflarını ve diğer giderleri göz önüne almanız gerekmektedir.
- Gelir potansiyeli: Franchise bayilik alırken, işletmenin gelecekteki gelir potansiyelini de dikkate almalısınız. Önceden yaptığınız araştırmalar sayesinde, işletmenin geçmiş dönemlerdeki satış rakamlarını ve kâr oranlarını öğrenebilir, bu veriler ışığında işletmenin gelecekteki performansını tahmin edebilirsiniz.
- İşletme yönetimi: Franchise bayilik alırken, işletme yönetimine de dikkat etmelisiniz. Örneğin, lisans veren şirketin size verdiği eğitimler ve destek hizmetleri yeterli mi, işletmenin çalışma süreci nasıl yönetilecek gibi konulara dikkat etmelisiniz.
- Müşteri memnuniyeti: Franchise bayilik alırken, müşteri memnuniyetini de dikkate almalısınız. Önceden yaptığınız araştırmalar sayesinde, markanın müşteri memnuniyeti konusundaki geçmiş performansını öğrenebilir ve bu veriler ışığında işletmenin gelecekteki performansını tahmin edebilirsiniz.
- İşletme planı: Franchise bayilik alırken, işletme planınızı da hazırlamanız gerekir. İşletme planınız, işletmenin nasıl yönetileceği, ürünlerin nasıl satışa sunulacağı ve diğer işletme ile ilgili konuları belirtir. İşletme planınızı, işletmenin gelecekteki performansını tahmin etmeye yönelik olarak hazırlamalısınız.